Ngày 27/8, TAND TP HCM tuyên phạt Lưu Quang Lãm (66 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Đại Hải) mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Đồng phạm Ngô Xuân Trường (50 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc công ty) bị tuyên 14 năm tù về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Hội đồng xét xử cho rằng hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại nghiêm trọng, trực tiếp xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của người dân và tái diễn nhiều lần. Vì vậy, mức án nặng là cần thiết để răn đe.
Về dân sự, tòa buộc Lãm phải thanh toán các khoản dư nợ cho ngân hàng. Riêng những hộ dân đã mua đất hợp pháp, sinh sống ổn định nhiều năm tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh, nhưng bị chiếm dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để mang đi thế chấp, thì ngân hàng phải giao lại toàn bộ số giấy tờ này cho Công ty Đại Hải. Sau đó, công ty có nghĩa vụ làm thủ tục để cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận cho từng hộ dân.
Trong trường hợp Công ty Đại Hải không thực hiện, người dân có thể trực tiếp liên hệ với cơ quan quản lý nhà đất để xin cấp sổ.
Đồng thời, HĐXX cũng kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ trách nhiệm của một số cá nhân tại các ngân hàng vì có dấu hiệu vi phạm trong quá trình cho vay, nhận thế chấp tài sản.
Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức cũ) có diện tích gần 58.000 m², do Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng K&N (sau đổi tên thành Công ty Đại Hải) làm chủ đầu tư từ năm 2001. Năm 2003, công ty ký hợp tác với Chi nhánh Tổng công ty Sông Đà (nay là Công ty cổ phần ANI) để phân lô bán nền. Theo thỏa thuận, Đại Hải được 180 lô đất, còn Sông Đà nhận 239 lô. Các lô này sau đó được bán lại cho khách hàng.
Tuy nhiên, năm 2012, ông Lãm – khi đó là Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Đại Hải – dù biết rõ 115 lô đất đã bán cho người dân, nhưng vẫn ký 7 hợp đồng thế chấp tại nhiều ngân hàng, bảo lãnh cho 6 doanh nghiệp khác vay hơn 208 tỷ đồng.
Sau khi bị phát hiện, Lãm cùng một số người liên quan đã tìm cách thanh toán nợ, đưa tài sản khác để đổi lấy giấy chứng nhận của cư dân. Hiện hầu hết các ngân hàng đã thu hồi vốn, không còn tranh chấp. Riêng Ngân hàng Đông Á vẫn tố cáo Lãm chiếm đoạt 52 tỷ đồng nợ gốc.
Về phần Trường, khi điều hành Công ty Đại Hải, ông này nợ hơn 36 tỷ đồng nên đã mang 17 lô đất (đã bán cho cư dân, trị giá hơn 10,7 tỷ đồng) đi thế chấp, thậm chí sang nhượng cho nhiều chủ nợ để cấn trừ. Các lô đất này tiếp tục bị bán và cầm cố lòng vòng nhiều lần.
Hàng trăm hộ dân tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh rơi vào cảnh lo lắng suốt nhiều năm. Nhiều người dù đã xây nhà ở ổn định nhưng vẫn không được cấp sổ đỏ, không thể hoàn tất các thủ tục hành chính cơ bản như đăng ký hộ khẩu, xin số nhà, hay cho con đi học. Có gia đình vay tiền để mua đất, đến nay vì chưa có sổ nên không thể thế chấp vay ngân hàng, dẫn đến nợ nần ngày càng chồng chất.
