Giữa tháng 8, phiên tòa sơ thẩm tại TAND TP Đà Nẵng thu hút sự chú ý khi hơn 200 bị hại có mặt để theo dõi. Họ từng tin tưởng gửi tiền vào Công ty Cổ phần Tài chính Vietnam Capital, bởi những lời quảng cáo “an toàn, lãi suất cao, gửi tiền được tặng vàng”, để rồi sau đó mất trắng.
Hai người đứng sau phi vụ này là Lê Trọng Linh (36 tuổi, quê Thanh Hóa, Chủ tịch HĐQT) và Trương Quốc Thái (39 tuổi, quê Bến Tre, Giám đốc công ty). Cả hai xuất hiện tại tòa trong dáng vẻ chỉnh tề nhưng gương mặt cúi gằm khi bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo hồ sơ, Linh vốn khởi nghiệp từ năm 2013 với một công ty quảng cáo, nhưng sau đó nhanh chóng chuyển hướng sang huy động vốn. Năm 2016, anh ta đổi tên doanh nghiệp thành Vietnam Capital, mở văn phòng giao dịch, tuyển nhân viên và phát hành nhiều “gói tiết kiệm” với lãi suất 5,4–8%/năm, cao hơn ngân hàng. Người gửi còn được cấp “Giấy chứng nhận tiết kiệm” có chữ ký và con dấu công ty, dù loại giấy này hoàn toàn không có giá trị pháp lý.
Tháng 11/2017, Thái được bổ nhiệm làm giám đốc, trực tiếp quản lý các phòng giao dịch ở Đà Nẵng và Quảng Nam. Để tạo uy tín, hai bị cáo còn quảng cáo Vietnam Capital là “thương hiệu tài chính uy tín, nhiều năm liền lọt Top 100 Brands”, đồng thời tung ra các chương trình tặng vàng, tiền mặt cho khách gửi tiết kiệm.
Khách hàng của họ phần lớn là người cao tuổi, tiểu thương, nội trợ. Thời gian đầu, lãi được trả đúng hẹn, khiến nhiều người tin tưởng, rủ thêm bạn bè, người thân cùng gửi tiền. Chỉ trong vòng hai năm (2016–2018), gần 300 người đã nộp vào công ty gần 140 tỷ đồng.
Tuy nhiên, số tiền huy động không hề được dùng để đầu tư đúng cam kết. Linh và Thái lấy một phần để trả lãi cho khách cũ, còn lại đem đầu tư chứng khoán, cho vay, mua đất, lập công ty con… nhưng phần lớn đều thua lỗ. Đến đầu năm 2021, khi nhiều người đến rút gốc, công ty viện cớ “hệ thống nâng cấp” để trì hoãn. Tin đồn phá sản lan rộng, văn phòng Vietnam Capital đóng cửa, điện thoại của lãnh đạo cũng tắt máy.
Cơ quan điều tra xác định Vietnam Capital không có giấy phép hoạt động ngân hàng, việc nhận tiền gửi là hoàn toàn trái pháp luật. Tất cả “giấy chứng nhận tiết kiệm” chỉ là công cụ che giấu hành vi lừa đảo. Tổng số tiền chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng, nhưng thu hồi được rất ít.
Tại tòa, Linh và Thái thừa nhận “nói quá” về quy mô doanh nghiệp để thu hút khách, đồng thời gửi lời xin lỗi và mong được giảm nhẹ hình phạt. Song nhiều bị hại đứng lên phản đối, cho rằng hai bị cáo không chỉ chiếm đoạt tài sản mà còn đánh mất niềm tin, khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh khốn khó.
HĐXX kết luận vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, hành vi phạm tội có tổ chức, thủ đoạn gian dối, gây ảnh hưởng lớn đến xã hội. Cuối cùng, cả Linh và Thái đều bị tuyên án tù chung thân, buộc bồi thường cho gần 300 bị hại số tiền gần 140 tỷ đồng.
Với nhiều người dân, đó không chỉ là khoản tiền tiết kiệm cả đời, mà còn là mất mát niềm tin khó có thể bù đắp.
