Một chiến dịch truy quét quy mô lớn đã được Công an tỉnh Nghệ An phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thực hiện, nhằm triệt phá tổ chức lừa đảo qua mạng có quy mô cực lớn, với thiệt hại hơn 2.000 tỷ đồng. Gần 100 nghi phạm đã bị bắt giữ chỉ trong một ngày, trong đó có những người vừa từ nước ngoài trở về, số khác đang điều hành các nhóm lừa đảo ngay tại Việt Nam.
Khoảng 4 tháng trước, Công an tỉnh Nghệ An tiếp nhận hàng loạt đơn tố cáo về hình thức lừa đảo qua mạng dưới chiêu trò “làm nhiệm vụ” trên các nền tảng thương mại điện tử để nhận hoa hồng. Nhiều người vì nhẹ dạ và mong kiếm lợi nhuận cao đã “xuống tiền”, dẫn đến nợ nần, phá sản.
Sau quá trình điều tra, lực lượng chức năng phát hiện các nạn nhân rơi vào bẫy của một mạng lưới lừa đảo xuyên quốc gia do người Trung Quốc cầm đầu, hoạt động chủ yếu tại các khu vực như Myanmar, Philippines, và lan rộng ra nhiều nước châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ. Tại Việt Nam, mạng lưới này lôi kéo khoảng 300 người thông qua những tin tuyển dụng “việc nhẹ lương cao”, sau đó tài trợ vé máy bay đưa sang nước ngoài.
Cặp đôi Phan Đình Thịnh (30 tuổi) và Lê Thị Trà (26 tuổi), quê huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, là hai người điều hành nhóm lừa đảo người Việt từ nước ngoài. Họ hướng dẫn nhân viên sử dụng tài khoản giả trên mạng xã hội, tiếp cận những người dễ bị dụ như phụ nữ độc thân hoặc đàn ông trung niên. Sau giai đoạn làm quen, nhóm này rủ rê nạn nhân đầu tư vào các sàn thương mại điện tử giả lập, có giao diện giống Shopee hoặc Lazada.
Chiêu trò phổ biến là cho nạn nhân thắng vài lần đầu để tạo lòng tin, sau đó cố tình “gây lỗi” hệ thống, buộc họ phải nạp thêm tiền để rút vốn. Nhiều người không thoát ra được, đến khi cạn sạch tiền mới vỡ lẽ mình đã bị lừa.
Thịnh và Trà được trả 30 triệu đồng/tháng, nhân viên từ 15–18 triệu, chưa kể phần trăm hoa hồng từ số tiền chiếm đoạt. Một tổ lừa được 1 tỷ đồng thì tổ trưởng nhận 7%, nhân viên nhận từ 3–7%, phần còn lại chuyển về cho “ông chủ”. Ai muốn nghỉ việc hay về nước đều phải bồi thường chi phí đào tạo và vé máy bay, từ 60–100 triệu đồng. Nếu không có tiền, họ phải làm việc không lương đến khi trả hết nợ.
Một số người sau khi trở về Việt Nam tiếp tục tái thiết mô hình này ngay tại nhà riêng, đặc biệt ở các khu vực hẻo lánh, khó phát hiện. Họ tổ chức thành nhóm nhỏ từ 5–7 người, sống kín cổng cao tường, hoạt động lừa đảo mỗi ngày để chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng. Một nghi phạm ở Bắc Ninh sau vài tháng đã xây biệt thự lớn, mua xe sang, khiến người dân địa phương không khỏi bất ngờ.
Công tác điều tra gặp không ít khó khăn do thông tin về các nghi phạm đều là ảo. Việc truy vết ở nước ngoài cũng vướng mắc do thiếu cơ chế hợp tác pháp lý hiệu quả. Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng, chân dung các đối tượng đã được xác định, chuẩn bị cho đợt truy bắt quy mô toàn quốc.
Ngày 23/6, lực lượng công an đồng loạt ra quân tại các cửa khẩu, sân bay và nơi cư trú của nghi phạm. Nhiều người vừa từ nước ngoài về nước qua sân bay, cửa khẩu đã bị mật phục và bắt giữ ngay sau khi làm xong thủ tục nhập cảnh. Ban đầu họ chối tội, cho rằng bị bắt nhầm, nhưng lập tức im lặng khi lực lượng chức năng đưa ra hình ảnh và tài liệu chứng minh hành vi phạm tội.
Tại địa phương, công an ập vào các nhà riêng của những người từng làm việc cho tổ chức lừa đảo ở nước ngoài. Vợ chồng Thịnh – Trà bị bắt tại nhà riêng sau vài tuần trở về quê, không thể chối cãi khi đối diện với lệnh bắt và các chứng cứ.
Các nhóm hoạt động trong nước được xác định là nguy hiểm nhất vì có hệ thống cảnh báo từ xa, gắn camera giám sát, khóa trái cửa suốt ngày đêm. Trinh sát đã phải chia làm nhiều mũi, tấn công đồng loạt tại các tỉnh để tránh nghi phạm xóa dấu vết hoặc tẩu thoát. Một số đối tượng khi bị đột kích đã cố gắng tắt thiết bị, vứt bỏ điện thoại nhưng vẫn không thoát.
Trong ngày cao điểm, gần 100 nghi phạm bị bắt giữ, cùng với đó là hàng loạt điện thoại, máy tính và tài liệu phục vụ hành vi lừa đảo bị thu giữ. Công an Nghệ An cho biết để phá vụ án này, nhiều cán bộ đã phải đi công tác xa hàng nghìn km, bám sát nghi phạm trong thời gian dài.
Hiện cơ quan điều tra đang tiếp tục làm việc với nhà chức trách tại Myanmar và Philippines để mở rộng điều tra và xử lý triệt để mạng lưới lừa đảo xuyên quốc gia này.
Tổng thiệt hại do nhóm do Thịnh – Trà điều hành cùng các nhóm trong nước gây ra ước tính hơn 2.000 tỷ đồng, với hàng nghìn bị hại. Có những cá nhân bị lừa số tiền lên đến 15–42 tỷ đồng chỉ trong vài ngày. Toàn bộ các nghi phạm đã bị khởi tố và tạm giam để điều tra về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.
