Cựu chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị VKS đề nghị mức án tử hình

Bị VKS đề nghị mức án tử hình về 3 tội danh, bà Trương Mỹ Lan ngã quỵ, được cảnh sát dìu, cho phép ngồi để đảm bảo sức khỏe.

Trưa ngày 19/3, Viện Kiểm sát hoàn tất bản luận tội đối với bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 cá nhân liên quan đến các sai phạm tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB).

Theo đánh giá của VKS, bà Trương Mỹ Lan được xem xét những tình tiết giảm nhẹ như phạm tội lần đầu, có nhiều đóng góp cho cộng đồng, nhân thân tốt, tích cực tham gia các hoạt động từ thiện và phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, bị cáo đã phạm tội nhiều lần trong một khoảng thời gian dài, với các thủ đoạn tinh vi; không thành khẩn, khai báo quanh co, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Do đó, Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên án cho bà Lan mức án 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; 19-20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt được đề xuất cho bị cáo là tử hình.

Bà Lan đã ngã quỵ và được phép ngồi thay vì phải đứng khi nghe VKS nêu quan điểm giải quyết vụ án. Trong suốt nhiều giờ sau đó, bà luôn cúi đầu và trông rất mệt mỏi.

Theo VKS, các tài liệu trong hồ sơ vụ án cũng như kết quả thẩm vấn tại tòa, từ năm 2011, bà Lan đã thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân để hợp nhất thành SCB. Bà Lan đã lợi dụng chính sách của Nhà nước trong đề án tái cơ cấu SCB để thâu tóm nhà băng như một công cụ tài chính để huy động vốn.

Với quyền sở hữu 91,5% cổ phần của SCB thông qua nhiều cá nhân, bà Lan đã chỉ đạo lãnh đạo chủ chốt tại SCB và Vạn Thịnh Phát lập các hồ sơ giả mạo, rút tiền từ SCB. Ngoài ra, bà Lan đã chỉ đạo cán bộ ở SCB chuyển tiền giải ngân vào các công ty “ma”, sau đó rút tiền mặt hoặc chuyển tiếp lòng vòng nhằm cắt đứt dòng tiền. Hành vi đưa các tài sản đảm bảo có giá trị thấp rồi nâng giá để đảm bảo cho các khoản vay lớn chỉ là một trong những thủ đoạn mà bà Lan đã sử dụng nhằm chiếm đoạt tiền của người dân gửi tại SCB.

Trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến 2017, bà Lan đã chỉ đạo lập hồ sơ giả mạo cho 304 khách hàng. Đến năm 2022, các khoản vay này vẫn dư nợ hơn 132 tỷ đồng cả gốc lẫn lãi. Sau khi cấn trừ vào số tài sản đảm bảo cho các khoản vay này, tổng thiệt hại là khoảng 64.600 tỷ đồng. Hành vi của bà Lan trong giai đoạn này được xác định là vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, bà Lan đã chỉ đạo cấp dưới lập giả mạo 916 hồ sơ vay vốn của SCB và chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng. Hành vi này gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh. Do Bộ luật Hình sự 2015 có sự thay đổi về cách xử lý các tội phạm xảy ra trước và sau ngày 1/1/2018 (khi Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực) nên hành vi này của bà Lan được coi là tham ô tài sản.

Trong suốt 10 năm thâu tóm SCB, bà Lan đã chỉ đạo việc giải ngân cho nhóm công ty trong Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm của bà Lan và Vạn Thịnh Phát vẫn còn gần 1.300 khoản vay gây ra thiệt hại 677.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, VKS đã xác định rằng, thiệt hại trong vụ án này là hơn 498.000 tỷ đồng sau khi xem xét theo nguyên tắc có lợi cho các bị cáo và cấn trừ giá trị tài sản đảm bảo.

Cơ quan công tố đã xác định rằng, bà Lan đã chỉ đạo thuộc cấp mua chuộc đoàn cán bộ thanh tra. Trong đó, Võ Tấn Hoàng Văn (cựu tổng giám đốc SCB) đã đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn (cựu cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) 5,2 triệu USD; đưa tiền và quà cho các thành viên đoàn thanh tra để bưng bít sai phạm và tạo điều kiện cho việc tái cơ cấu của ngân hàng.

Đối với nhóm cựu cán bộ chủ chốt tại SCB, VKS đã xác định rằng họ đã tích cực hỗ trợ bà Lan trong việc chiếm đoạt số tiền lớn. Mặc dù các bị cáo này đã thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, có nhiều thành tích trong công tác, gia đình có công với cách mạng và khắc phục một phần hậu quả, tuy nhiên hành vi phạm tội của họ vẫn có nhiều tình tiết nghiêm trọng như có tổ chức, phạm tội nhiều lần trong thời gian dài và gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, do đó cần có mức án tương xứng.

Trên cơ sở đó, VKS đề nghị Hội đồng xét xử tuyên án cho Đinh Văn Thành (cựu chủ tịch SCB, đang trốn truy nã), Bùi Anh Dũng (cựu chủ tịch SCB giai đoạn sau), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu tổng giám đốc) mức án tù chung thân về các tội Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng.

Bị cáo Trương Khánh Hoàng (cựu tổng giám đốc SCB) và Trần Thị Mỹ Dung (phó tổng giám đốc SCB) đều bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án 19-20 năm tù về tội Tham ô tài sản.

Đối với những bị cáo khác tại SCB, VKS nhận định rằng họ chỉ là những nhân viên làm công ăn lương, làm theo sự chỉ đạo của bà Lan và không hưởng lợi trực tiếp từ số tiền mà bà Lan chiếm đoạt. Do đó, Viện Kiểm sát đề xuất tòa án xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho họ.