Bắt giữ nhóm đối tượng bán phần mềm để “phù phép” cho xe không đạt tiêu chuẩn

Nhân viên đăng kiểm Hoàng Hữu Thịnh phát hiện sơ hở trong quản lý bảo mật dữ liệu kiểm định đăng kiểm nên viết phần mềm can thiệp để “phù phép” cho xe không đạt tiêu chuẩn.

Thịnh, 32 tuổi, nhân viên của Trung tâm Đăng kiểm 73-02D ở tỉnh Quảng Bình đã kết hợp với Trương Duy Đức, 42 tuổi, từ Trung tâm Đăng kiểm 15-05D ở Hải Phòng, cùng với Trần Thế Khánh Hổ và Hồ Ngọc Nam, 35 tuổi, nhân viên của Công ty Việt Nét chuyên lắp đặt các dây chuyền đăng kiểm, để viết phần mềm và sau đó bán cho các trung tâm đăng kiểm trên khắp cả nước.

Hành vi của các bị can thể hiện trong kết luận điều tra đại án khủng hoảng ngành đăng kiểm mà Công an TP HCM vừa hoàn tất. Hồ sơ vụ án đã được sang Viện kiểm sát đề nghị truy tố về tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật.

Theo kết luận điều tra, trong quá trình làm việc liên quan đến đăng kiểm và sửa chữa bảo trì các thiết bị đăng kiểm, các bị can đã phát hiện ra sơ hở trong quản lý bảo mật dữ liệu kiểm định tại các trung tâm trên toàn quốc của Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Vào khoảng tháng 10/2019, Đức đã chuyển tệp dữ liệu đăng kiểm phương tiện cho Thịnh, yêu cầu anh ta viết phần mềm can thiệp để chỉnh sửa kết quả kiểm định. Trong vài tháng, Thịnh đã nghiên cứu và viết ra phần mềm chỉnh sửa dữ liệu đo khói thành công, đặt tên là Formi (MDO.exe). Đức sử dụng phần mềm này tại Trung tâm Đăng kiểm 15-05D. Sau một thời gian, Đức tiếp tục yêu cầu Thịnh viết chương trình có thể chỉnh sửa kết quả kiểm định đối với khí thải, hệ thống phanh và đèn của xe.

Giữa năm 2020, Thịnh đã hoàn thành “đơn hàng” và đặt tên là Avast, sau đó chuyển giao cho Đức và nhận được 3 triệu đồng tiền công. Cả hai đã đồng ý bán những chương trình này cho các trung tâm đăng kiểm với mức giá từ 20 đến 25 triệu đồng. Hổ và Nam sau đó cũng nhập hội và bán cho hàng loạt trung tâm trên toàn quốc.

Cơ quan điều tra xác định rằng phần mềm “lậu” do Thịnh phát triển cho phép các trung tâm trực tiếp nhập số liệu và thông số của phương tiện kiểm định, từ đó “làm đẹp” cho các loại xe cũ đạt chuẩn kiểm định của Cục đăng kiểm Việt Nam.

Vào tháng 8/2022, Nam đã đến Trung tâm 50-19D để cài đặt phần mềm Avast vào ổ đĩa trên máy tính, hướng dẫn cách can thiệp, chỉnh sửa kết quả kiểm định đo tốc độ vòng tua và gia tốc của phương tiện. Cụ thể, khi đăng kiểm viên mở phần mềm này, giao diện sẽ hiển thị cơ sở dữ liệu (dữ liệu phương tiện của Trung tâm đăng kiểm). Đăng kiểm viên sẽ xem loại xe và năm sản xuất của phương tiện cần kiểm định và điền kết quả phù hợp với tiêu chuẩn vào các cột tốc độ vòng quay, thời gian gia tốc, đèn, khói…

Cảnh sát đã xác định rằng ngoài các đăng kiểm viên, cả trưởng dây chuyền và lãnh đạo của các trung tâm đăng kiểm sau khi nhận được kết quả tổng hợp của các công đoạn kiểm định cũng tham gia can thiệp và chỉnh sửa kết quả, thực hiện các thao tác tương tự như nhân viên. Sau khi hoàn thành kết quả của các công đoạn, đăng kiểm viên mới ghi nhận kết quả tổng hợp.

Các kết quả kiểm định của phương tiện xe cơ giới trên đường bộ hàng ngày được lưu trữ tại trung tâm đăng kiểm đường bộ, sau đó được chuyển về Cục Đăng kiểm Việt Nam. Tuy nhiên, cơ quan điều tra đã phát hiện ra rằng dữ liệu gốc từ các phiếu kiểm định “không đạt” nhưng khi các phiếu này được lưu trữ tại Trung tâm Đăng kiểm 50-19D và dữ liệu gửi về Cục Đăng kiểm, kết quả lại được ghi nhận là “đạt”.

Kết luận từ Phòng Kỹ thuật Hình sự về các dữ liệu riêng tại trung tâm này đã xác định rằng đã có hàng trăm lượt xâm nhập để thay đổi kết quả kiểm định của Cục.

Vụ án sai phạm trong ngành đăng kiểm được Công an TP Hồ Chí Minh điều tra đã có tổng cộng 254 bị can. Trong số đó, ông Đặng Việt Hà, cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, bị cáo buộc đã nhận hối lộ từ các trung tâm 40 tỷ đồng để bỏ qua các sai phạm và hưởng lợi cá nhân hơn 9 tỷ đồng. Ông Trần Kỳ Hình, cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, tiền nhiệm của ông Hà, đã bị đề nghị truy tố vì tội nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD và tội lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ.

Ngoài ra, trong số các bị can, có nhiều lãnh đạo các phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam như Nguyễn Vũ Hải (Phó Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam), Trần Anh Quân (Quyền Trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới), Đỗ Trung Học (Trưởng Phòng tàu sông), Bùi Quốc Hưng (Trưởng Phòng tàu sông) cùng với nhiều Giám đốc, Phó Giám đốc của các Chi cục và Trung tâm đăng kiểm trên khắp địa bàn cả nước.

Đây được xem là vụ án có số lượng bị can lớn nhất từ trước đến nay và được đánh giá là một vụ tham nhũng có tổ chức, hành vi có hệ thống, lan rộng từ lãnh đạo Cục Đăng kiểm, Phòng kiểm định xe cơ giới đến các giám đốc của nhiều trung tâm. Khi vụ án bị phát hiện, hầu hết các trung tâm trên toàn quốc đã bị tạm dừng hoạt động để điều tra làm rõ sai phạm.

Trong quá trình điều tra, cảnh sát đã thu hồi và tạm giữ tổng cộng hơn 43 tỷ đồng và 118.800 USD cùng với nhiều tài sản khác để khắc phục hậu quả của vụ án.