Cựu Quan Chức Xin Khoan Hồng: Những Hệ Lụy Của Văn Hóa Phong Bì

Trong phiên xét xử ngày thứ hai của vụ án “chuyến bay giải cứu” giai đoạn hai tại TAND Hà Nội, các bị cáo và luật sư đã có cơ hội trình bày lời bào chữa.

Trong số 17 bị cáo, cựu Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên, ông Trần Tùng, là người bị đề nghị mức án cao nhất, từ 12 đến 14 năm tù vì tội “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Theo cáo trạng, ông Tùng đã tận dụng cơ hội từ các chính sách cách ly công dân trở về nước để tìm kiếm lợi ích cá nhân. Ông thừa nhận đã khảo sát chi phí, thương lượng với doanh nghiệp và đưa ra mức giá cách ly mà bản thân cho là hợp lý. Tuy nhiên, VKS cáo buộc ông đã ký hợp đồng với giá thấp hơn nhằm nhận phần chênh lệch. Tại tòa, ông Tùng khẳng định không cố ý nhận hối lộ, tự hào vì được công dân khen ngợi về chất lượng cách ly tại Thái Nguyên và mong muốn có mức lợi nhuận hợp lý.

Luật sư bào chữa cho ông cho rằng hành vi của ông không nhằm nhũng nhiễu doanh nghiệp mà chỉ dựa trên sự thương lượng và thực tế. Đại diện UBND tỉnh Thái Nguyên cũng xin giảm nhẹ hình phạt, ghi nhận các đóng góp của ông Tùng cho địa phương.

Trong phần đối đáp, VKS lập luận rằng các hành vi của ông Tùng là tinh vi, gây thiệt hại cho công dân khi họ phải trả thêm chi phí để được cách ly. Vì vậy, VKS giữ nguyên mức án đề nghị ban đầu.

Hai cựu Phó Giám đốc Sở ở Quảng Nam, ông Nguyễn Văn Văn và ông Lê Ngọc Tường, cũng bị truy tố vì nhận hối lộ. Cả hai thừa nhận sai phạm do nhận thức chưa đầy đủ, khẳng định không yêu cầu doanh nghiệp chi tiền nhưng vẫn đồng ý tổ chức cách ly nếu điều kiện đáp ứng. Họ đã bày tỏ sự hối lỗi, xin khoan hồng để có cơ hội tiếp tục cống hiến.

Trong lời nói sau cùng, ông Trần Tùng rơi nước mắt, bày tỏ sự ăn năn vì hành vi sai trái, chấp nhận bản án và hy vọng được tha thứ.

Cựu Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ, 49 tuổi, cho biết mình chỉ vi phạm cá nhân, không phải là người chủ mưu trong các vụ việc lớn và bày tỏ mong muốn được hưởng sự khoan hồng. Ông cũng gửi lời xin lỗi tới tỉnh Thái Nguyên vì hành vi của mình đã gây ảnh hưởng đến uy tín của địa phương.

Bắt đầu từ ngày mai, tòa sẽ tạm ngừng để nghị án, dự kiến công bố bản án sơ thẩm vào chiều ngày 27/12.

Tại tòa, qua lời khai và cáo trạng của VKS, các khoản lợi nhuận mà các bị cáo nhận được từ mỗi hành khách hồi hương đã được làm rõ. Nhiều cá nhân liên quan đã khiến chi phí hành khách phải trả để về nước tăng lên đáng kể thông qua các khâu “môi giới” và xin giấy phép.

Cụ thể, chi phí xin cấp phép chuyến bay thông qua Bộ Y tế, với vai trò trung gian là cựu thư ký Thứ trưởng Phạm Trung Kiên (người bị tuyên án chung thân ở giai đoạn đầu vì nhận hối lộ), được xác định là 10 triệu đồng mỗi hành khách. Qua một trung gian khác, cựu Phó phòng thuộc Cục Hàng không Việt Nam Vũ Hồng Quang, con số này tăng lên 40 triệu đồng. Nếu qua thêm một lớp trung gian nữa, chi phí sẽ tăng thêm từ 100 đến 500 USD mỗi người. Khi đến tay doanh nghiệp tổ chức chuyến bay, giá trọn gói được tính cho khách hàng vượt ngưỡng 50 triệu đồng.

Theo cáo trạng, các doanh nghiệp chỉ hưởng lợi một phần nhỏ từ khoản chi phí này. Ở giai đoạn đầu của vụ án, nhiều giám đốc công ty du lịch từng rơi nước mắt tại tòa, khai rằng họ bị đe dọa và buộc phải đưa tiền, trở thành nạn nhân của “văn hóa phong bì”.

Trong giai đoạn hai, các doanh nhân bị cáo buộc cũng giải thích rằng họ chỉ mong muốn có lợi nhuận trong kinh doanh. Dù biết rõ phần chi phí đó bao gồm cả tiền “bôi trơn”, họ vẫn phải chi trả đúng yêu cầu từ các trung gian để duy trì hoạt động.