Luật sư Nguyễn Đức Hoàng tư vấn về việc chia thừa kế theo di chúc

Kính chào Luật sư Nguyễn Đức Hoàng, tôi có vấn đề mong được giải đáp như sau:
Ông tôi mất, trước lúc qua đời ông có để lại di chúc miệng cho ba mẹ và 2 chú  tôi. Giờ đây, những người không có trong di chúc tranh giành tài sản. Tôi không rõ di chúc miệng của ông tôi có hợp pháp không và việc chia tài sản sẽ được thực hiện như thế nào?
Rất mong nhận được tư vấn của Luật sư.

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã có sự quan tâm và gửi câu hỏi đến luật sư. Đối với nội dung thắc mắc của bạn, Luật sư Nguyễn Đức Hoàng tư vấn như sau:

Quyền thừa kế theo di chúc được hiểu như thế nào?

Một trong những phương thức để một cá nhân để lại thừa kế là lập di chúc. Để hiểu được Quyền thừa kế theo di chúc là gì, cần phân tích khái niệm này như sau:

– Thứ nhất, Quyền thừa kế là quyền của cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Trường hợp người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.

– Thứ hai, Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc được viết theo ý chí nguyện vọng của người lập ra di chúc hay là người để lại di sản thừa kế nhằm di chuyển tài sản của người đó cho những người còn sống cũng như quy định những chủ thể được thừa kế, những chủ thể có liên quan đến việc thừa kế cũng như quyền lợi và trách nhiệm của họ

Các trường hợp di chúc được xem là hợp pháp

Di chúc được công nhận là hợp pháp nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

– Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;

– Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

– Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý;

– Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực;

– Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định pháp luật;

– Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.

Như vậy, trường hợp của bạn, ông bạn để lại di chúc miệng thì di chúc miệng phải đảm bảo điều kiện: Ông bạn thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực. Nếu không tuân thủ các quy định này, di chúc miệng của ông bạn không được xem là hợp pháp.

Các quy định về phân chia di sản theo di chúc

Việc phân chia di sản theo di chúc phải tuân theo các quy định sau: 

Chia di sản theo hiện vật

Cách phân chia di sản này được thực hiện trong trường hợp người để lại di sản đã xác định rõ trong di chúc về người thừa kế di sản nào được hưởng di sản là hiện vật gì một cách cụ thể.

Di sản sẽ được chia cho từng người thừa kế như di chúc đã định sẵn, người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản; nếu hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Ngoài ra phải xem xét đến trường hợp có những người được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc hay không để tiến hành dành phần di sản thừa kế cho họ bằng hai phần ba suất thừa kế của một người thừa kế theo pháp luật nếu như họ không ược người viết di chúc cho hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc được hưởng ít hơn hai phần ba suất thừa kế của một người thừa kế theo pháp luật.

Chia đều di sản cho những người thừa kế được chỉ định trong di chúc

Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc nhưng trường hợp nếu như di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trước khi chia di sản phải thực hiện định giá toàn bộ di sản thừa kế để xác định xem một phần di sản thừa kế khi được chia là bao nhiêu. Theo đó, mỗi người thừa kế được nhận phần di sản có giá trị bằng nhau.

Chia di sản theo tỷ lệ

Trường hợp người lập di chúc đã chỉ định những người thừa kế trong di chúc đồng thời xác định rõ ràng tỷ lệ nhận phần di sản của mỗi người là bao nhiêu trên tổng giá trị khối di sản trong di chúc đó thì sau khi định giá tài sản để xác định tổng giá trị của khối di sản thừa kế hiện còn vào thời điểm phân chia di sản, di sản được phân chia sẽ được chia cho người thừa kế dựa vào tỷ lệ mà họ được nhận

Trên đây là tư vấn từ Luật sư Nguyễn Đức Hoàng về việc chia thừa kế theo di chúc. Việc chia thừa kế theo di chúc trên thực tế khá phức tạp, với sự việc của bạn, chúng tôi cần bạn cung cấp thông tin rõ hơn để tư vấn cụ thể.

Luật sư Nguyễn Đức Hoàng là một trong những luật sư bào chữa hàng đầu hiện tại, với kinh nghiệm và kiến thức của mình, ông đã, đang và luôn là người bạn đồng hành của rất nhiều cá nhân, tổ chức; bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của họ khi không may vướng vào các vụ án hình sự. Để có thể tìm hiểu kỹ hơn về các vấn đề này, bạn có thể trực tiếp trao đổi với Luật sư Hoàng thông qua các phương thức liên hệ dưới đây.

• Phone : 0794.80.8888

• Email : hoang.nguyen@phan.vn

Ngoài ra, bạn có thể gặp trực tiếp Luật sư Nguyễn Đức Hoàng tại Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam:

• Địa chỉ: 224-226 Nguyễn Phúc Nguyên, Phường 9, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

• Giờ làm việc: Thứ 2 – thứ 6 : 8 giờ – 17 giờ 30