Anh chị em kiện nhau ra tòa vì tranh chấp đất do cha mẹ để lại

Tại tòa, ông Nam nói thay mặt 7 người em đòi cậu em thứ tư chia 1.200 m2 đất thừa kế để “xây nhà từ đường”, nhưng nếu “đòi” được sổ đỏ sẽ đứng tên ông vì là con trưởng.

Ngày 16/5, TAND tỉnh Phú Thọ tiếp tục xét xử vụ án dân sự tranh chấp đất giữa 11 anh em ruột trong một gia đình ở huyện Thanh Thủy. Bản án sơ thẩm từng được TAND tỉnh Phú Thọ tuyên hồi tháng 8/2022 nhưng sau đó một năm thì bị TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên huỷ vì có “sai sót nghiêm trọng” trong quá trình tố tụng. Do đó, TAND Phú Thọ mở lại phiên toà xét xử vào hôm nay, theo trình tự sơ thẩm.

Nguyên đơn là ông Nam (con trưởng) đại diện cho 5 em và các con của một người em đã qua đời khởi kiện ông Dũng, con trai thứ 4.

Nguyên đơn cho biết, cha mẹ đã sử dụng mảnh đất 1.213 m2 từ năm 1962. Năm 1984, cha mẹ cho ông Minh 138 m2 để xây nhà riêng.

Sau khi cha mẹ mất, ông Nam cùng 9 anh chị em đã ngồi lại với nhau để thảo luận về việc xây nhà thờ tổ trên phần đất 1.075 m2 còn lại nhưng ông Dũng thông báo: Toàn bộ 1.213 m2 đã đứng tên ông, được huyện Thanh Thuỷ cấp sổ đỏ từ năm 2009, khi mẹ vẫn còn sống.

Ông Nam cho rằng việc em trai tự ý đứng tên tài sản khi không có văn bản uỷ quyền cũng không thông qua các anh chị em trong gia đình là trái pháp luật. 7 anh chị em khác đã uỷ quyền cho ông Nam khởi kiện, đề nghị ông Dũng chỉ được sử dụng 138 m2, phần còn lại chia đều cho 11 người.

Ông Dũng khẳng định rằng vào năm 1992, cha đã tới UBND xã làm thủ tục chuyển nhượng 1.213 m2 đất cho ông. Kể từ đó, ông đã tôn tạo, xây tường rào và đăng ký trên sổ địa chính.

Theo ông Dũng, toàn bộ di sản thừa kế đã được định đoạt xong, không ai có ý kiến gì về 1.213 m2 mà ông đang ở và đứng tên. Nay do “giá đất tăng”, các anh chị em “bỗng dưng đòi quyền lợi”, vì vậy ông không chấp nhận.

Tại phiên toà dân sự hôm nay, ông Nam nói kiện em ruột không phải vì cần tiền mà do thấy “giấm giúi đổ đất lấp ao, chặt cây”. Số tiền và thời gian ông bỏ ra khiếu kiện tính đến bây giờ “quá giá trị của mảnh đất”.

Thấy ông giọng gay gắt, chủ tọa giơ tay ngắt lời. “Toà sẽ lắng nghe cả hai bên để phân xử, cần giữ hòa khí vì đôi bên không chỉ là đương sự mà còn là người nhà”, chủ toạ nói.

VKS hỏi: “Nếu tòa tuyên chia đều đất cho 11 người thì ông có sẵn sàng trả em trai chi phí xây tường rào và cải tạo đất không?”, ông Nam đáp: “Có”.

“Nếu ông xác định đòi đất về để xây nhà thờ tổ thì sao không đề nghị cấp sổ đỏ diện nhà thờ tổ hoặc sở hữu chung 11 anh em mà lại đề nghị để riêng tên mình?”, luật sư hỏi.

Ông Nam đáp vì là con trưởng nên sẽ đứng tên. “Nhưng trong sổ, tôi sẽ đề nghị ghi chú là đất này để thờ tổ tiên, không ai được mua bán chuyển nhượng”, ông nói thêm.

Về đơn thư của 7 người em, VKS hỏi ông Nam là đại diện của những người này thì có đảm bảo tất cả đơn thư của họ là khách quan, tự nguyện? Ông đáp: “Tôi nghĩ chắc là không ai ép họ cả”.

“Thế tại sao em út của ông, bà Dung, trong đơn viết: Sau khi bố mẹ tôi chết, tôi có bàn với các em của mình? Bà Dung là em út, sao lại còn em nào? Thế này là bà ấy tự viết hay ai viết sẵn rồi bà ấy ký, thế có khách quan tự nguyện không?”, VKS hỏi.

Trước đó, nội dung này được phía bị đơn nêu ra và cho rằng “8 đơn thư giống nhau từng dấu chấm dấu phẩy”.

Trong vụ kiện, bà Lan, con thứ hai là người duy nhất đứng về “phe” bị đơn. Trước câu hỏi của VKS: “Tại sao 9 người đứng về phía con trưởng, mình bà lại bênh ông Dũng? Có uẩn khúc gì không?”, bà Lan nói không thiếu tiền và không “bênh” ai.

‘Bà cho hay trước nay thân thiết với anh trưởng hơn nhưng ”Tôi biết bố mẹ lúc còn sống nói sẽ cho cậu Dũng. Tôi nghĩ bố mẹ đã cho cậu thì nên tôn trọng, không nên tranh giành”.

Trả lời HĐXX, bà Lan nói việc ông Dũng được bố mẹ cho đất rồi làm sổ đỏ đã được ông thông báo vào dịp Tết năm 2001, không ai có ý kiến gì.

Theo bà, em trai đã ở mảnh đất này suốt 30 năm, không anh chị em nào đòi chia chác và “mâu thuẫn chỉ nảy sinh khi giá đất tăng”.

Đôi bên đã nhiều lần thoả thuận. Ông Dũng từng chấp nhận lấy một nửa diện tích, khoảng 600 m2. Toàn bộ diện tích còn lại sẽ theo đúng nguyện vọng của các anh em. “Theo tôi, 600 m2 để xây nhà thờ tổ tiên là quá thoải mái. Nhưng ông Nam không chịu”, bà Lan nói.

Sau nhiều giờ xét hỏi, VKS và HĐXX đều đánh giá rằng nhiều lời khai của nguyên đơn đang có sự mâu thuẫn qua các phiên tòa và việc ai là người đóng thuế đất cũng chưa rõ. Xét thấy các nội dung trên không thể giải quyết ngay tại tòa, HĐXX tuyên hoãn phân xử.