Chủ tịch công ty Vijasun bị cán bộ ngành chèn ép trong “chuyến bay giải cứu”

Tại buổi phiên tòa, Chủ tịch công ty Vijasun, Đào Minh Dương, đã bị một cựu thư ký thứ trưởng Bộ Y tế la mắng, yêu cầu đòi 150 triệu đồng cho mỗi chuyến bay giải cứu trong đại dịch Covid-19.

Sau khi công bố cáo trạng dài 102 trang trong vòng 6 giờ, vào lúc 16h30 ngày 11/7, Hội đồng xét xử bắt đầu tiến hành phỏng vấn 54 bị cáo trong vụ án “chuyến bay giải cứu”. Trong số đó, có 21 người là cựu cán bộ cấp cao tại Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công An, UBND Hà Nội và Quảng Nam.

Ba người đã được tách ra khỏi phòng xét xử để đảm bảo tính khách quan trong lời khai, bao gồm cựu Cục trưởng Lãnh sự thuộc Bộ Ngoại giao, Nguyễn Thị Hương Lan; Hoàng Văn Hưng, cựu Trưởng phòng Chính trị hậu cần, Cục An ninh điều tra, Bộ Công an và Trần Minh Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng Thái Hoà.

Đối với vấn đề liên quan đến động cơ và nguyên nhân hối lộ, bị cáo Đào Minh Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Vijasun, lên tiếng “bị cán bộ các bộ ngành ép đến mức cực điểm”. Ông Dương cho biết ban đầu đã nạp đơn xin tổ chức chuyến bay theo quy định tại 5 Bộ. Tuy nhiên liên tục bị Cục Lãnh sự thuộc Bộ Ngoại giao và Bộ Giao thông Vận tải gây khó khăn vì không “làm việc với họ”.

“Ví dụ, ngày mai là ngày bay, nhưng tối nay bị cáo mới nhận được thông báo từ Cục Lãnh sự là chuyến bay đã được cấp phép. Một chuyến bay với chi phí khổng lồ, chỉ riêng việc thuê máy bay đã tốn 6 tỷ đồng và phải đặt trước nhiều tuần. Người dân cũng cần có thời gian để dọn nhà, sắp xếp đồ đạc, có rất nhiều việc phải làm nhưng chúng tôi mới biết tối nay liệu chúng tôi có thể bay về hay không. Tôi phải nói rằng, Cục Bảo hộ công dân nên được gọi là Cục Hành dân”, ông Dương phát biểu, nhưng bị chủ tọa ngắt lời và yêu cầu tập trung vào khai báo chính yếu.

Trong quá trình trình bày, ông Dương tiếp tục khai rằng sau đó, ông đã phải thay đổi chiến lược và xin phép tại Cục Quản lý Xuất nhập cảnh thông qua sự trợ giúp của bị cáo Vũ Anh Tuấn (cựu Phó phòng tham mưu, Cục Quản lý Xuất nhập cảnh, Bộ Công an) và bị cáo Phạm Trung Kiên, lúc đó đang là thư ký thứ trưởng Bộ Y tế. Tuy nhiên, quá trình xin cấp phép từ hai cơ quan này cũng không đơn giản, vì ông Dương liên tục gặp phải sự “quát tháo, ép đưa tiền” từ hai cán bộ này.

Chủ tịch VijaSun cho biết, bị cáo Kiên đã đề ra mức giá 150 triệu đồng cho mỗi chuyến bay, nếu không thì “đừng mơ có thể bay”. “Còn anh Vũ Anh Tuấn nói cũng không muốn lấy tiền của tôi, nhưng nếu không đưa tiền thì sếp của anh ấy không ký, và vì thế không thể bay”, ông Dương lên tiếng.

Trả lời câu hỏi trong phiên thẩm vấn chiều nay, bị cáo Vũ Minh Thắng, Giám đốc Công ty Thuận An, cho biết sau 8 lần gặp khó khăn từ Cục Lãnh sự, công ty của ông mới nhận được cấp phép cho chuyến bay đầu tiên. Thắng cho biết rằng điều này diễn ra suôn sẻ bởi ông đã “chi trả” 600 triệu đồng cho Cục trưởng Lãnh sự. Ngay sau đó, ông Thắng nhận được cuộc gọi từ Kiên và Tuấn, yêu cầu “gặp mặt để thảo luận”.

“Vũ Anh Tuấn rõ ràng nói rằng để báo cáo cho sếp và nhận được cấp phép, tôi phải chi 150 triệu đồng cho mỗi chuyến bay. Kiên cũng đưa ra mức giá tương tự. Sau đó tôi đã chuyển cho Kiên hai lần, mỗi lần với số tiền là 150 triệu đồng. Ngoài ra, tôi cũng đã chuyển một lần khác với số tiền là 150 triệu đồng cho Tuấn”, ông Thắng giải thích.

Theo xác định của Văn phòng Kiểm sát Nhân dân Tối cao, từ tháng 10/2020, các chuyến bay giải cứu theo hình thức người dân tự nguyện trả phí toàn bộ (combo) đã được thực hiện. Các doanh nghiệp có nhu cầu tổ chức chuyến bay phải đề nghị xin ý kiến từ UBND cấp tỉnh hoặc thành phố nơi thực hiện cách ly cho công dân khi trở về nước. Sau đó, hồ sơ sẽ được chuyển đến Cục Lãnh sự thuộc Bộ Ngoại giao để tổng hợp và lấy ý kiến từ 5 bộ (Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng).

Từ đầu năm 2020 đến giữa năm 2021, Bộ Ngoại giao đã đề xuất Chính phủ phê duyệt tổng cộng 372 chuyến bay combo. Để bù đắp các chi phí phát sinh khi thực hiện các chuyến bay, một nhóm gồm 20 doanh nghiệp với hơn 100 pháp nhân đã tăng giá vé và “gán” thêm nhiều chi phí khác vào hóa đơn, áp dụng cho khách hàng có nhu cầu về nước giữa đại dịch.