El Nino gây ảnh hưởng rõ rệt lên lạm phát toàn cầu
Ngày 8/6, các chuyên gia tại Trung tâm Dự báo Khí hậu, thuộc Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), đã xác nhận sự xuất hiện của hiện tượng El Nino tại vùng Thái Bình Dương. El Nino là một biến đổi tự nhiên trong khí hậu thường liên quan tới sự tăng nhiệt toàn cầu, gây ra tình trạng hạn hán ở một số khu vực và mưa lớn ở những nơi khác.
Các nhà phân tích cho rằng điều này có thể tạo ra sự loạn lạc, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế thế giới đang rất mong manh do đại dịch Covid-19 và xung đột ở Ukraine. Các nền kinh tế mới nổi đang phát triển nhanh chóng và có thể chịu ảnh hưởng nặng nề từ hiện tượng này. Sự thiếu điện và mất điện đã trở nên phổ biến hơn. Nhiệt độ cực đoan gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Hạn hán gia tăng rủi ro cháy rừng. Mùa màng không đủ cung cấp lương thực cho người dân, đường phố bị ngập lụt và nhiều ngôi nhà đã bị phá hủy.
Theo mô hình của Bloomberg Economics, các chu kỳ El Nino trước đây đã gây ảnh hưởng đáng kể đến lạm phát toàn cầu. Giá các mặt hàng không năng lượng đã tăng trung bình 3,9%, trong đó giá dầu tăng 3,5%. Tăng trưởng GDP cũng bị ảnh hưởng và giảm sút, đặc biệt là ở các quốc gia như Brazil, Australia và Ấn Độ.
Hiện nay, thế giới đang đối mặt với chu kỳ El Nino. Hiện tượng này cũng đang gây tăng rủi ro stagflation, tức là sự kết hợp giữa lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm. Ngân hàng Trung ương Ấn Độ đã thông báo rằng họ đang theo dõi cận diện các ảnh hưởng của hiện tượng khí hậu này. Ngoài ra, Peru đã thông báo kế hoạch chi hơn 1 tỷ USD để ứng phó với các vấn đề về khí hậu và thời tiết trong năm nay, cho thấy sự nhận thức về tác động tiềm năng của El Nino.
Bhargavi Sakthivel, một nhà kinh tế học tại Bloomberg Economics, nhận định rằng khi thế giới đang đối mặt với nguy cơ lạm phát cao và suy thoái kinh tế, việc xuất hiện của El Nino vào thời điểm này là không đúng lúc. Các biện pháp can thiệp chính sách có thể được sử dụng để điều chỉnh nhu cầu, nhưng El Nino chủ yếu ảnh hưởng đến nguồn cung. “Các ngân hàng trung ương không thể làm nhiều với tình hình này”, Sakthivel cảnh báo.
Một ví dụ cụ thể là ở Chile, El Nino đã gây ra mưa lớn, làm gặp khó khăn trong việc tiếp cận các mỏ đồng, nguồn cung đáng kể chiếm gần 30% của toàn cầu. Sự giảm sản lượng và sự chậm trễ trong vận chuyển sẽ ảnh hưởng đến giá cả của kim loại này. Đồng là một thành phần quan trọng được sử dụng trong nhiều sản phẩm như chip máy tính, ô tô và đồ gia dụng.
Tác động của El Nino lên kinh tế toàn cầu sẽ kéo dài trong nhiều năm. Năm 2019, các nhà kinh tế tại Fed Dallas đã cảnh báo rằng thiệt hại từ các chu kỳ El Nino “có thể gây tác động tiêu cực lâu dài đến tăng trưởng GDP, thậm chí có thể thay đổi hoàn toàn quỹ đạo tăng trưởng GDP”.
Các nhà nghiên cứu về khí hậu cũng đã tìm ra ảnh hưởng của El Nino đối với kinh tế. Tháng trước, các nhà khoa học tại Đại học Dartmouth ước tính rằng chu kỳ El Nino năm 1997-1998 đã gây thiệt hại 5.700 tỷ USD cho GDP toàn cầu trong vòng 5 năm sau đó.
Mô hình của họ cũng dự báo rằng đến cuối thế kỷ này, El Nino có thể gây thiệt hại lên đến 84.000 tỷ USD. Nhóm tác giả cũng cho rằng trung bình, mỗi chu kỳ El Nino gây mất mát 3.400 tỷ USD cho kinh tế toàn cầu.
Tác động của việc tăng giá cả sẽ làm tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Từ năm 2000, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cảnh báo rằng El Nino có thể làm tăng lạm phát giá hàng hóa thêm 4%. Điều này là chưa kể đến tác động hiện tại của biến đổi khí hậu.
Chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo đang tạo ra một rủi ro tăng về mất điện cho nhiều quốc gia. Các trang trại năng lượng mặt trời không thể hoạt động khi nhu cầu điện đạt đỉnh vào các buổi tối trong mùa hè. Đồng thời, khô hạn cũng ảnh hưởng đến hoạt động thủy điện.
El Nino tiếp tục gây đe dọa sự ổn định trong lĩnh vực lương thực. Mặc dù có những khu vực như California nơi trồng bơ và hạnh nhân hưởng lợi từ việc tăng lượng mưa. Ngược lại, các mặt hàng thiết yếu khác như dầu cọ, đường, bột mỳ, cacao và lúa lại được trồng tại những vùng không thuận lợi.
Charanjit Singh Gill, 67 tuổi, là một nông dân trồng lúa tại Punjab. Ông đã bắt đầu lo lắng về tình hình nếu lượng mưa không đủ để tưới cho 14 hecta đất trồng của mình. Ông chia sẻ, “Chẳng còn cách nào khác ngoài việc tăng chi phí bơm nước bằng máy chạy dầu diesel.” Trong chu kỳ El Nino năm 2015-2016, chi phí sản xuất của ông Gill đã tăng thêm 35%.
