Không nhất thiết thêm quyền điều tra của Ngân hàng Nhà nước

Trung tướng Nguyễn Hải Trung đã thể hiện quan điểm rằng vi phạm trong ngành ngân hàng đang ngày càng trở nên phức tạp hơn, nhưng không cần thiết phải bổ sung thêm quyền điều tra của Ngân hàng Nhà nước.

Theo dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), đã được đề xuất thêm thẩm quyền điều tra của Ngân hàng Nhà nước, tuy nhiên, cơ chế thanh tra và giám sát hiện tại vẫn được duy trì.

Trong buổi thảo luận ngày 10/6, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội, đã đưa ra ý kiến rằng không nên quy định thêm quyền điều tra này. Thay vào đó, ông Trung đề xuất mở rộng quyền của Ngân hàng Nhà nước để giới hạn sự lạm quyền từ phía các cổ đông lớn và quản trị điều hành, nhằm ngăn chặn các hoạt động thao túng của các tổ chức tín dụng.

Hơn nữa, dự luật cũng cần đưa ra các biện pháp bổ sung nhằm ngăn chặn hành vi lách luật, trong đó bao gồm việc sử dụng nhiều cá nhân khác nhau như người đứng tên cổ phần của một nhóm cổ đông lớn để điều hành các tổ chức tín dụng.

Ông Trung đã đánh giá rằng tình trạng sở hữu chéo và thao túng trong ngành ngân hàng vẫn là một vấn đề “đáng lo ngại”. Đặc biệt, điều này càng cần thiết hơn trong việc xử lý vấn đề huy động vốn cho vay giữa các doanh nghiệp trong hệ sinh thái của các tập đoàn kinh tế tư nhân.

Theo ông, dự thảo luật có những điều chỉnh về tỷ lệ sở hữu của các cá nhân, nhằm thúc đẩy việc cơ cấu lại cổ đông trong ngân hàng theo hướng lành mạnh hơn. Tuy nhiên, trong thực tế, vẫn còn tình trạng một số cổ đông lớn vẫn thực hiện việc đứng tên hoặc không đứng tên trong Hội đồng quản trị để tiếp tục điều hành, nắm giữ cổ phần chi phối và tạo ra sự thao túng trong hoạt động của các ngân hàng.

Tuy nhiên, ông Trịnh Xuân An, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng an ninh, có quan điểm ngược lại và cho rằng cần thiết phải đặt lại mô hình cơ quan giám sát và kiểm tra hoạt động tín dụng để đảm bảo tính độc lập.

Theo ông An, hiện tượng sở hữu chéo là một thực trạng mà “ai cũng biết, nhưng rất khó để điểm mặt cụ thể và chỉ ra địa chỉ”. Tuy nhiên, ông cho rằng chính sách hiện tại vẫn chưa đủ mạnh mẽ và các giải pháp áp dụng còn mang tính thụ động, như việc chỉ giảm tỷ lệ cổ phần và hạn mức cấp tín dụng.

Ông An nói: “Không nhất thiết phải giảm cổ phần và hạn mức cấp vốn, thậm chí có thể cho phép sở hữu ở mức cao hơn, nhưng điều quan trọng là chúng ta cần thiết lập các cơ chế quản lý hiệu quả để đảm bảo tổ chức và cá nhân không thể sử dụng tài sản chéo với công ty của mình”.

Ông An cũng nhắc lại vụ việc rút tiền hàng loạt tại Ngân hàng Sài Gòn – SCB vào năm ngoái, cũng như trường hợp của Mỹ, một quốc gia có hệ thống ngân hàng mạnh mẽ nhưng vẫn gặp phải các vụ đổ vỡ. Do đó, trong lần sửa đổi này, ông cho rằng dự luật cần bổ sung thêm quy định về phòng ngừa rủi ro hệ thống, nhằm đảm bảo rằng khi xảy ra sự cố, hệ thống có khả năng chống đỡ như hiện nay.

Ông cũng thông tin thêm rằng hiện nay đã có quốc gia thực hiện việc tái lập cơ quan giám sát sau một thời gian tạm ngừng hoạt động, nhằm “siết chặt” hoạt động của các ngân hàng sau một giai đoạn phát triển mạnh.

Về việc cung cấp thông tin cho các cơ quan chuyên trách phòng chống tội phạm, dự thảo luật quy định rằng cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể yêu cầu các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung cấp thông tin về khách hàng.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội đã nhấn mạnh, tội phạm liên quan đến công nghệ cao, đánh bạc và rửa tiền trên không gian mạng có tính chất cực kỳ phức tạp, gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Khi xảy ra các vụ việc, lực lượng công an ngay lập tức tiến hành truy xét dòng tiền và phong tỏa tài khoản. Tuy nhiên, theo ông Trung, với các quy định hiện hành, các đối tượng tội phạm có khả năng chuyển tiền đi rất nhanh, dẫn đến tỷ lệ thu hồi tiền rất thấp.

Theo ý kiến của Giám đốc Công an Hà Nội, ông cũng đề nghị việc rút ngắn thời gian phong tỏa tài khoản và giao Chính phủ nghiên cứu quy định chi tiết về vấn đề này.

Tuy nhiên, ông Trương Trọng Nghĩa, TP HCM, có quan điểm khác, cho rằng chỉ nên quy định yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng liên quan đến các vụ án đang được khởi tố và điều tra. Các thông tin được yêu cầu cung cấp cũng chỉ nên liên quan đến những thông tin cần thiết cho quá trình điều tra. Ông Nghĩa lưu ý rằng điều này nhằm đảm bảo quyền lợi và bí mật đời tư của khách hàng.