Người dân mất nhiều cơ hội vì thủ tục đất đai nhiều

Trong buổi thảo luận tại Quốc hội sáng ngày 9/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã bày tỏ sự bận tâm về quá nhiều thủ tục hành chính liên quan đến đất đai, gây lãng phí thời gian và tiền bạc cũng như làm mất đi cơ hội của người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng đã đề nghị các đại biểu nghiên cứu và đưa ra các giải pháp nhằm giảm bớt thủ tục hành chính liên quan đến đất đai. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta cần giảm bớt các tầng lớp thủ tục để giảm thiểu chi phí tuân thủ cũng như loại bỏ những chi phí không cần thiết, nhằm giúp người dân và doanh nghiệp tránh việc phải di chuyển nhiều lần.”

Vào đầu tháng 4, trong một cuộc họp của Chính phủ về dự thảo Luật Đất đai, Thủ tướng cũng đã yêu cầu các cơ quan chức năng cắt giảm tối đa những thủ tục rườm rà không cần thiết, thúc đẩy sử dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình giao dịch.

Thủ tướng nhận định rằng việc chỉnh sửa Luật đất đai một lần sẽ khó có thể giải quyết tất cả các vấn đề từ thực tế, bởi vì không có văn bản nào có thể bao quát toàn bộ các khía cạnh của cuộc sống. Tuy nhiên, Chính phủ cam kết nỗ lực để giải quyết những hạn chế trong quá trình khai thác, sử dụng và phát triển nguồn lực đất đai.

Lãnh đạo Chính phủ cũng thông báo rằng dự thảo Luật Đất đai sửa đổi sẽ tăng cường phân cấp và phân quyền, vì đây là một vấn đề chưa được giải quyết triệt để. Thực tế cho thấy, có những trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, rừng chỉ là một vài hecta, nhưng địa phương vẫn phải đề nghị thông qua Thủ tướng và qua nhiều quy trình phức tạp, mất thời gian.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh rằng việc đẩy mạnh phân cấp và phân quyền phải đi đôi với việc phân bổ nguồn lực và nâng cao khả năng thực thi tại cấp dưới. Trung ương sẽ tập trung vào thiết kế chính sách và công cụ kiểm tra, giám sát, trong khi cấp dưới được trao quyền thực hiện.

Về việc quy hoạch sử dụng đất, Thủ tướng cho rằng cần xác định rõ thẩm quyền và phân quyền, giảm thiểu thủ tục hành chính. Quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cần giải quyết các vấn đề ngay lập tức, nhưng cũng phải có tầm nhìn dài hạn để đảm bảo phát triển bền vững.

Thủ tướng cũng nhận định rằng đất đai là một tài nguyên không thể tái sinh nên cần tận dụng và khai thác không gian trên bầu trời, mặt đất và không gian ngầm một cách hiệu quả. Việc mở rộng biển cũng phải được thực hiện với mục tiêu phát triển đất nước, phù hợp với thực tế và bảo vệ môi trường. “Chúng ta cần sử dụng tài nguyên đất đai một cách tiết kiệm thông qua các giải pháp phù hợp”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề cập đến việc bồi thường và hỗ trợ tái định cư, và nhấn mạnh rằng điều này cần đảm bảo rằng người dân sẽ có nơi ở mới tương đương hoặc tốt hơn so với nơi cũ, điều này phải được quy định trong dự luật. Tuy nhiên, ông cũng nhận thấy rằng điều này chỉ là một khía cạnh định tính, và do đó, ban soạn thảo cần cụ thể hóa bằng việc xác định rõ ràng các tiêu chí định lượng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai dự án và người dân bị thu hồi đất.

“Việc định giá đất theo thị trường cần được cân nhắc kỹ lưỡng, xem xét liệu Nhà nước có cần có công cụ can thiệp, điều tiết khi cần thiết hay không”, Thủ tướng đã nói, đồng thời đề nghị các địa phương tăng cường năng lực của cán bộ địa chính và xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông về đất đai để tạo điều kiện thuận tiện cho việc tra cứu và tham khảo.