Phòng không Nga bị Ukraine đánh lừa bằng ‘mồi nhử’ tên lửa

Những nhà quan sát quân sự đã phát hiện một mảnh vỡ của hệ thống mồi nhử tên lửa phóng trên không AMD-160 (MALD), một sản phẩm của Mỹ, tại khu vực chiến trường ở miền Đông Ukraine.

Đáng chú ý, loại vũ khí này chưa được tiết lộ công khai trong các gói viện trợ quân sự của Mỹ dành cho Ukraine. Hình ảnh của những mảnh vỡ MALD lan truyền trên mạng xã hội nhanh chóng mặt, gây nên những câu hỏi xôn xao về việc liệu lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) có sử dụng chiến thuật “mồi nhử” nhằm tiêu hao năng lực phòng không của Nga hay không.

MALD là một hệ thống bay tự động, có thể được lập trình trước, với khả năng mô phỏng tín hiệu của máy bay Mỹ hoặc các đồng minh. Mục đích nhằm đánh lừa hệ thống phòng không tích hợp (IADS) của đối phương. Mặc dù mồi nhử không được trang bị đầu nổ hay mang tính chất tấn công, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong các cuộc chiến trên chiến trường.

Theo Trent Telenko, một cựu quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ, AGM-160B MALD cơ bản là một tên lửa hành trình (bom lượn nhỏ) được thiết kế để gây nhiễu radar và có khả năng phát bức xạ tín hiệu tương tự bộ phận điều khiển hoả lực của các loại tên lửa.

Các biến thể của MALD cũng có mục đích tương tự như các tên lửa hành trình cỡ nhỏ, không phải để tấn công chủ động mà để đánh lừa hệ thống phòng không của đối phương. Những tên lửa “giả” này được triển khai để gây nhiễu radar, khiến đối phương tin rằng có mối nguy hiểm đe dọa đến từ nhiều hướng, tạo ra sự phân tán chú ý và tiêu hao nguồn lực phòng thủ trước khi cuộc tấn công thực sự xảy ra sau đó, như đã được đề cập.

Các mảnh vỡ thu được tại miền Đông Ukraine cho thấy rằng đó có thể là phiên bản cũ hơn của ADM-160. MALD đã được biên chế trong lực lượng không quân Mỹ từ năm 2009 và thường được tích hợp vào phi đội B-1B. Chúng được phóng từ các chiến đấu cơ như F-16 hoặc B-52H.

Các nhà phân tích cho rằng Ukraine có thể đã lén lút gắn các mồi nhử này lên các phi cơ MiG-29, loại máy bay chiến đấu đã được trang bị các vũ khí khác từ Mỹ, bao gồm tên lửa AGM-88 HARM hay bom thông minh JDAM-ER.

Cuối những năm 1990, ý tưởng phát triển ADM-160 MALD được Mỹ đưa ra dựa trên kinh nghiệm thu được từ cuộc chiến tranh vùng Vịnh, trong đó tầm quan trọng của việc vô hiệu hoá hệ thống phòng không có radar định vị của đối phương đã được chứng minh.

Ban đầu, ADM-160 gặp phải các khó khăn về mặt kỹ thuật và tài chính, cũng như giới hạn về phạm vi hoạt động và công suất của nó. Tuy nhiên, đến năm 2009, quân đội Mỹ đã thành công trong việc phát triển phiên bản ADM-160B tiên tiến hơn, với nhiều cải tiến nhằm khắc phục những hạn chế đã được đề cập trước đó.

Điều này tạo ra sự bối rối cho các đội phòng không của đối phương, làm tiêu hao tên lửa đánh chặn trước khi chúng bị tiêu diệt bởi những tên lửa chống bức xạ như AGM-88 HARM của Mỹ hoặc ALARM của Anh.

ADM-160B có tầm hoạt động tối đa là 500 dặm, với khả năng lập trình lộ trình hoặc đứng cố định xung quanh các địa điểm được xác định trước.

Sự kết hợp giữa các tên lửa “giả” và các tên lửa hành trình như Storm Shadow, cùng với mối đe doạ từ phi đội máy bay không người lái, tạo ra những thách thức đáng kể cho đối phương.

Tên lửa Storm Shadow của Anh, có trọng lượng 1.900 kg, được thiết kế để trang bị trên các máy bay chiến đấu hạng nặng như Su-24 và Su-27. Theo số liệu tính tới thời điểm đầu cuộc xung đột vào tháng 2 năm 2022, được cho biết rằng lực lượng quân đội Ukraine (AFU) có khoảng 34 chiếc Su-27 và từ 16 đến 24 chiếc Su-24M được sử dụng trong biên chế của họ.

Ukraine có thể sử dụng MALD để gây bối rối lực lượng phòng không của Nga vì MALD có khả năng được nhìn thấy và tấn công dễ dàng hơn, trong khi Storm Shadow bay ở độ cao thấp và có khả năng “tàng hình”. Cách tiếp cận tương tự cũng có thể áp dụng với tên lửa JDAM-ER hoặc HARM.

Tuy nhiên, cho đến nay, chuyên gia quân sự cho rằng Ukraine vẫn chưa đạt được sự thay đổi quan trọng trên chiến trường, với nguyên nhân chính là AFU chỉ có “6 bệ phóng Storm Shadow đang hoạt động” – theo tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksii Reznikov.