Toà phúc thẩm từ chối kháng cáo của 8 người bỏ trốn trong vụ AIC

Sáng ngày 22/05/2023, Tòa Cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên phúc thẩm để xem xét kháng cáo của 15/36 bị cáo. Tòa đã bác tất cả các kháng cáo vì các luật sư đại diện kháng cáo thay cho 8 người đang bị truy nã trong đại án AIC là “không hợp lý”.

Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nguyên chủ tịch AIC, đã bị cấp sơ thẩm xác định là chủ mưu trong vụ án vi phạm quy định đấu thầu và nhận hối lộ tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, gây thiệt hại cho nhà nước với số tiền hơn 152 tỷ đồng. Tuy nhiên, bà Nhàn cùng 7 đồng phạm đã lẩn trốn ra khỏi Việt Nam.

Sau phiên sơ thẩm, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị kết mức án cao nhất là 30 năm tù. Các đồng phạm khác đều bị phạt từ 30 tháng đến 25 năm tù. Luật sư bào chữa cho bà Nhàn, Dương Văn Nghị, đã kháng cáo toàn bộ bản án và đề nghị hủy án để tiến hành điều tra lại. Luật sư này cho rằng tòa sơ thẩm chưa có căn cứ chứng minh bà Nhàn là chủ mưu và chỉ đạo trong việc thông thầu, đồng thời việc xác định thiệt hại cũng chưa được tranh luận một cách rõ ràng.

Trong 7 người còn lại kháng cáo thì Hoàng Thị Thúy Nga, nguyên Phó tổng giám đốc AIC đã xin giảm nhẹ hình phạt xuống còn 12 năm tù và bồi thường liên đới với bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Phó tổng giám đốc Trần Mạnh Hà 150 tỷ đồng. Ông Phan Huy Anh Vũ, cựu giám đốc Bệnh viện Đồng Nai, bị kết án 19 năm tù, và bà Bồ Ngọc Thu, cựu giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Đồng Nai, đã xin giảm nhẹ hình phạt của mình.

Chủ tọa Mai Anh Tài đã hỏi luật sư và người nhà 8 trong số 15 người kháng cáo đang bị truy nã ở nước ngoài dựa vào cơ sở nào để kháng cáo thay trong phiên sơ thẩm.

Luật sư Dương Văn Nghị đã trả lời rằng bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn không có liên lạc và không ủy quyền cho luật sư. Trong phiên sơ thẩm, luật sư của bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết, nguyên giám đốc Công ty Thành An Hà Nội và bị phạt 30 tháng tù, đã cho rằng thân chủ của mình ” khác ” với 7 người còn lại.

Cụ thể, ông Thuyết đã gửi đơn xin xét xử vắng mặt từ Mỹ vì đang giám hộ hai con du học theo luật pháp của quốc gia đó. Luật sư giải thích lý do vì sao ông không thể có mặt trong phiên tòa.

Luật sư của bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết (giám đốc Công ty Thành An Hà Nội), nhấn mạnh rằng lý do của ông Thuyết đã được cấp sơ thẩm chấp nhận, do đó ông không bị tính là “trốn truy nã”. Tại phiên phúc thẩm, ông Thuyết tiếp tục xin vắng mặt vì cùng lý do trước đó đã được chấp nhận.

Tương tự, luật sư của bị cáo Ngô Thế Vinh, nguyên giám đốc Công ty Nha khoa Việt Tiên, cũng cho biết rằng thân chủ của ông đã gửi đơn kháng cáo từ nước ngoài. Luật sư này sẽ kháng cáo theo quyết định của bản án sơ thẩm.

Ngoài ông Thuyết và ông Vinh, 6 người còn lại được xem là “bỏ trốn”, và tất cả đều có luật sư đại diện kháng cáo thay, tương tự như bà Nhàn.

Đại diện của Văn phòng Kiểm sát Nhân dân Cấp cao đã đưa ra quan điểm rằng, tòa cấp sơ thẩm đã xem xét hành vi và tuyên án đúng theo quy định. Dù 8 bị cáo vắng mặt trong phiên xét xử sơ thẩm, tuy nhiên, theo bản án sơ thẩm và nguyên tắc “có lợi nhất cho các bị cáo”, Văn phòng Kiểm sát Nhân dân đề nghị tòa phúc thẩm dựa trên căn cứ để phán quyết về việc chấp thuận hay không chấp thuận việc kháng cáo thay.

HĐXX đã đưa ra nhận định rằng 8 bị cáo hiện đang bị truy nã và không có mặt trong phiên tòa sơ thẩm. Tuy nhiên, bản án sơ thẩm đã nêu rõ rằng luật sư bào chữa cho các bị cáo vắng mặt có quyền kháng cáo trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận được bản án.

Sau khi hết thời hạn, tòa sơ thẩm không nhận được đơn kháng cáo từ các bị cáo này. Việc các luật sư kháng cáo thay cho những người này được xem là không hợp lý, vì đồng nghĩa với việc họ từ bỏ quyền kháng cáo. HĐXX đã nêu quan điểm như vậy sau phiên sơ thẩm. Hội đồng xét xử không chấp nhận đơn kháng cáo của tất cả 8 người bị cáo vắng mặt và đang bỏ trốn.

Vụ án liên quan đến 36 bị cáo, trong đó ngoài 15 người, ông Trần Đình Thành (cựu bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai) và Đinh Quốc Thái (cựu chủ tịch UBND tỉnh) cùng các bị cáo khác không có ý kiến kháng cáo. Hai ông Thành và Thái đã chấp nhận mức án sơ thẩm lần lượt là 11 và 9 năm tù về tội nhận hối lộ.

Theo bản án sơ thẩm, bà Nhàn đã thiết lập quan hệ với ông Thành để được giới thiệu và gặp gỡ các quan chức trong tỉnh để Công ty AIC được nhận 16 gói thầu trang thiết bị y tế phục vụ dự án xây dựng Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai.

Ông Thành và ông Thái đều bị cáo buộc đã nhận tổng cộng 14,5 tỷ đồng và 14,8 tỷ đồng từ AIC nhằm “tạo điều kiện” cho công ty này. Sau khi thông qua quy trình đấu thầu, AIC đã trúng 16 gói thầu với giá trị hơn 665 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước lên tới hơn 152 tỷ đồng.

Trong số 36 bị cáo, có 11 người là cựu lãnh đạo tỉnh và cán bộ của các sở ban ngành tại Đồng Nai. Các hành vi vi phạm của họ được Viện Kiểm sát đánh giá là “minh chứng điển hình cho lợi ích nhóm”, cho thấy sự gian lận và sự có mối liên hệ hợp tác giữa các doanh nghiệp và những người có quyền hạn.