Người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam sẽ bị xử lý như thế nào?
Theo luật sư, người nước ngoài phạm tội bị áp dụng chế tài theo pháp luật Việt Nam. Trường hợp bỏ trốn, Việt Nam sẽ phối hợp nước sở tại bắt giữ, dẫn độ nghi phạm theo hiệp định các bên đã thỏa thuận.
Trả lời:
Theo quy định pháp luật, người nước ngoài nếu phạm tội tại Việt Nam sẽ phải chịu các hình phạt theo quy định của pháp luật Việt Nam. Trong trường hợp người phạm tội trốn về nước sau khi gây án, cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam có quyền hợp tác với các quốc gia để dẫn độ người phạm tội về Việt Nam để phục vụ cho quá trình điều tra, dựa trên các thỏa thuận dẫn độ mà Việt Nam đã ký kết với quốc gia đó.
Luật sư Nguyễn Minh Long (Giám đốc Công ty Luật Dragon, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, Điều 5 Bộ luật Hình sự 2015 quy định rằng mọi hành vi phạm tội xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam đều chịu sự điều chỉnh của Bộ luật này. Điều này bao gồm cả các hành vi phạm tội hoặc hậu quả của chúng xảy ra trên tàu bay, tàu biển mang quốc tịch Việt Nam hoặc trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Đối với người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam và thuộc đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự theo quy định pháp luật Việt Nam, theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên hoặc theo tập quán quốc tế, vấn đề trách nhiệm hình sự của họ sẽ được giải quyết theo các điều ước quốc tế hoặc tập quán quốc tế đó. Trong trường hợp các điều ước quốc tế không quy định hoặc không có tập quán quốc tế, vấn đề sẽ được giải quyết thông qua con đường ngoại giao.
Như vậy, ngoại trừ các trường hợp thuộc đối tượng hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự, người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam đều phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.
Trong trường hợp có căn cứ cho thấy người bị nghi ngờ phạm tội đã trốn khỏi lãnh thổ Việt Nam, cơ quan điều tra và các cơ quan có thẩm quyền sẽ phối hợp với Interpol hoặc các quốc gia mà Việt Nam đã ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp để thực hiện việc truy nã quốc tế, bắt giữ và dẫn độ về nước.
Điều 32 Luật Tương trợ tư pháp 2007 quy định rằng dẫn độ là quá trình một quốc gia chuyển giao cho quốc gia khác người thực hiện hành vi phạm tội hoặc người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ của mình. Việc này nhằm mục đích để quốc gia yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành án đối với người đó. Các cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của Việt Nam có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền của quốc gia khác dẫn độ người có hành vi phạm tội hoặc bị kết án hình sự theo bản án đã có hiệu lực pháp luật để truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành án tại Việt Nam.
Trình tự và thủ tục dẫn độ sẽ được thực hiện theo các điều khoản đã ký kết trong Hiệp định tương trợ tư pháp, Hiệp định dẫn độ giữa Việt Nam và quốc gia được yêu cầu. Tùy từng trường hợp cụ thể, việc dẫn độ có thể được thực hiện theo nhiều phương thức khác nhau, nhưng cần đảm bảo các quy định chung sau:
Thứ nhất, Việt Nam phải gửi văn bản đề nghị dẫn độ phù hợp với thể thức quy định cho quốc gia được yêu cầu. Kèm theo văn bản này là các tài liệu và chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội của nghi phạm, nhằm xác nhận rằng yêu cầu dẫn độ là phù hợp với các thỏa thuận mà hai bên đã ký kết.
Thứ hai, nếu văn bản yêu cầu dẫn độ không đáp ứng đầy đủ các điều kiện về nội dung và hình thức, quốc gia được yêu cầu có quyền yêu cầu bổ sung các tài liệu cần thiết trong một thời hạn nhất định theo quy định.
Thứ ba, sau khi nhận được yêu cầu dẫn độ hợp lệ về mặt thủ tục, quốc gia được yêu cầu phải tiến hành bắt giữ cá nhân là đối tượng của yêu cầu dẫn độ. Các thủ tục tố tụng liên quan đến việc dẫn độ sẽ được điều chỉnh theo pháp luật của quốc gia được yêu cầu. Quốc gia chấp nhận yêu cầu dẫn độ cần thông báo cho quốc gia yêu cầu biết qua các kênh liên lạc đã thỏa thuận; đồng thời cung cấp thông tin về địa điểm, thời gian chuyển giao tội phạm cũng như các tài liệu và vật chứng liên quan.
